Open en gesloten vragen tijdens sollicitatiegesprekken
Open en gesloten vragen
Als lid van een BAC is een van de meest cruciale vaardigheden het stellen van de juiste vragen. Goede vragen helpen niet alleen om meer te weten te komen over de kandidaat, maar zorgen er ook voor dat je objectieve en relevante informatie verzamelt. In dit blog kijken we naar het gebruik van open en gesloten vragen in sollicitatiegesprekken, en hoe deze elkaar kunnen aanvullen om de beste kandidaten te identificeren.
De manier waarop je vragen stelt, geeft een gesprek richting, kan de diepte van antwoorden beïnvloeden en het interview een natuurlijk verloop geven. Zowel open als gesloten vragen hebben hun eigen kracht, maar weten wanneer en hoe je ze moet gebruiken, is de sleutel tot een succesvol interview.
Open vragen
Open vragen nodigen de kandidaat uit om uitgebreid te antwoorden en bieden ruimte voor uitleg, context en voorbeelden. Deze vragen beginnen meestal met (vragende voornaam)woorden zoals “Hoe,” “Waarom” of “Wat.” Voorbeelden zijn: “Hoe heb je je voorbereid op je vorige functie?” of “Wat heb je geleerd van je laatste project?”
Gesloten vragen
Gesloten vragen zijn vragen waarop vaak een kort, feitelijk antwoord wordt verwacht, zoals “ja” of “nee,” of een korte keuzeoptie. Ze beginnen vrijwel altijd met een werkwoord zoals “Heb je”, “Wil je”, “Kun je”. Een voorbeeld hiervan is: “Heb je ervaring met schoolleiderschap?” of “Ben je bereid om vier dagen te werken?”
Voordelen van open vragen
Open vragen geven kandidaten de kans om hun gedachten en ervaringen uitgebreid te delen. Dit biedt een rijker inzicht in hun achtergrond, competenties en karakter. Het kan ook verborgen kwaliteiten en prestaties naar voren brengen die anders onopgemerkt zouden blijven. Open vragen moedigen een dialoog aan in plaats van een vraag-en-antwoord structuur. Dit zorgt ervoor dat het gesprek vloeiender verloopt en kandidaten zich meer op hun gemak voelen, wat kan leiden tot eerlijkere en meer natuurlijke antwoorden. Veel functies vereisen meer dan alleen technische vaardigheden; ze vragen ook om kritisch denkvermogen en zelfreflectie. Door open vragen te stellen, kun je evalueren hoe een kandidaat problemen oplost, beslissingen neemt en leert van eerdere ervaringen.
Voordelen van gesloten vragen
Gesloten vragen zijn bijzonder nuttig wanneer je snel concrete informatie wilt verzamelen over de ervaring, vaardigheden of beschikbaarheid van de kandidaat. Bijvoorbeeld: “Heb je een certificering in projectmanagement?” Dit geeft snel antwoord zonder dat het gesprek afdwaalt. Soms kan een kandidaat om de kern van de vraag heen praten. Gesloten vragen dwingen hen om een duidelijk en direct antwoord te geven, waardoor je snel kunt beoordelen of de kandidaat aan specifieke vereisten voldoet. Gesloten vragen zijn effectief voor het verifiëren van informatie die al in het CV of de sollicitatiebrief is genoemd. Dit zorgt ervoor dat het gesprek ook gefocust blijft op relevante kwalificaties en eisen voor de functie.
Wanneer gebruik je open vragen?
Begin het interview met enkele open vragen om het ijs te breken en de kandidaat te laten ontspannen. Dit kan gaan over hun motivatie, hun werkervaring of hun verwachtingen van de functie. Bijvoorbeeld: “Kun je me wat vertellen over je loopbaan en hoe je hier bent gekomen?” Als je meer wilt weten over hoe een kandidaat bepaalde taken heeft uitgevoerd of uitdagingen heeft aangepakt, zijn open vragen de beste manier om diepere inzichten te krijgen. Bijvoorbeeld: “Kun je me een situatie beschrijven waarin je een lastige klant hebt weten te overtuigen?” Open vragen zijn cruciaal bij het gebruik van gedragsgerichte interviewtechnieken zoals de STARR-methode. Deze vragen helpen om concreet te begrijpen hoe een kandidaat zich in bepaalde situaties gedraagt. Bijvoorbeeld: “Hoe heb je in het verleden omgegaan met een conflict binnen je team?”
Wanneer gebruik je gesloten vragen?
Gesloten vragen zijn handig wanneer je feitelijke informatie wilt bevestigen die essentieel is voor de functie. Bijvoorbeeld: “Heb je ervaring met het leiden van teams?” Als het interview dreigt af te dwalen, kunnen gesloten vragen je helpen om het gesprek terug te brengen naar de kern van de functie-eisen. Bijvoorbeeld: “Ben je bekend met ons leerlingvolgsysteem?” Als een kandidaat een open vraag ontwijkt of een vaag antwoord geeft, kunnen gesloten vragen helpen om duidelijkheid te scheppen. Bijvoorbeeld: “Is het correct dat je nog geen leidinggevende ervaring hebt, maar wel projectverantwoordelijkheid droeg?”
De perfecte balans tussen open en gesloten vragen
Een goed sollicitatiegesprek bestaat uit een mix van open en gesloten vragen. Open vragen geven de kandidaat ruimte om hun kwalificaties en persoonlijkheid te tonen, terwijl gesloten vragen je in staat stellen snel en efficiënt de belangrijkste informatie te verzamelen. Als je een gesprek start, gebruik dan vaker open vragen om een algemeen beeld van de kandidaat te krijgen. Naarmate het gesprek vordert en je meer specifieke informatie nodig hebt, kun je overschakelen naar gesloten vragen om de details te controleren. Na een uitgebreid antwoord op een open vraag kan het nuttig zijn om met een gesloten vraag af te ronden en duidelijkheid te krijgen. Bijvoorbeeld: “Dus als ik het goed begrijp, ben je verantwoordelijk geweest voor het hele proces?”
Voorbeeld van een gestructureerd sollicitatiegesprek
- Start met open vragen om de achtergrond te verkennen
- “Kun je ons vertellen wat je in je huidige rol doet en wat je het meest hebt geleerd?”
- Stap 2: Schakel over naar gesloten vragen voor specifieke informatie
- “Heb je in je huidige functie direct leiding gegeven aan een team?”
- Stap 3: Gebruik open vragen om dieper in te gaan op uitdagingen en succesverhalen
- “Wat was de grootste uitdaging die je hebt ervaren bij het leiden van dat team, en hoe heb je dat opgelost?”
- Stap 4: Gebruik gesloten vragen om het gesprek samen te vatten en specifieke punten te bevestigen
- “Dus je hebt succesvol een team geleid en bent daarin goed in staat geweest om deadlines te halen, klopt dat?”
Veelvoorkomende valkuilen bij het gebruik van open en gesloten vragen
Als een interview alleen uit gesloten vragen bestaat, voelt het gesprek als een verhoor en krijg je waarschijnlijk weinig inzicht in de persoonlijkheid en vaardigheden van de kandidaat. Dit kan ervoor zorgen dat je belangrijke informatie mist. We hebben de neiging om automatisch veel gesloten vragen te stellen. Aan de andere kant kan het stellen van te veel open vragen zonder het gesprek te sturen, leiden tot antwoorden die vaag of irrelevant zijn voor de functie. Dit kan de beoordeling van de kandidaat bemoeilijken. Hoewel gesloten vragen nuttig zijn, is het belangrijk om na een ja/nee-antwoord door te vragen voor meer context. Dit helpt je om beter te begrijpen waarom de kandidaat een bepaalde keuze heeft gemaakt of actie heeft ondernomen.
Het effectief inzetten van open en gesloten vragen in sollicitatiegesprekken kan een wereld van verschil maken bij het selecteren van de juiste kandidaat. Open vragen bieden diepgang en context, terwijl gesloten vragen zorgen voor helderheid en precisie. Door een gebalanceerde mix van beide te gebruiken, creëer je een gestructureerd en informatief gesprek dat je helpt om zowel de competenties als de persoonlijkheid van de kandidaat beter te beoordelen. Als BAC is het essentieel om deze technieken onder de knie te krijgen om tot de beste selectie te komen.
Nu oefenen met huiswerk: stel vandaag een collega vijf open vragen op een rij die leiden tot een verdiepend gesprek.


Arjo de Groot
Samen waarde toevoegen aan het onderwijs? Neem contact op; dan nemen we samen de verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van leerlingen en de wereld om ons heen!